Saadet Partisi Hatay Milletvekili Doç. Dr. Necmettin Çalışkan, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’a, mahkeme kararlarının gerekçeleri ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ihlal kararlarına ilişkin bir soru önergesi yöneltti.
Çalışkan önergesinde, Anayasa'nın 9. ve 138. maddelerini hatırlatarak mahkemelerin bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkesine vurgu yaptı. Bu bağlamda, mahkemelerin verdiği kararların gerekçeleri konusunda Adalet Bakanlığı'nın bilgi sahibi olup olmadığını sordu.
Ayrıca Türkiye’nin AİHM nezdinde taraf olduğu davalara da değinen Çalışkan, AİHM’e yapılan başvuru sayıları ve Türkiye aleyhine verilen kararların istatistiklerine ilişkin bilgi talebinde bulundu.
Çalışkan'ın önergesinde yer alan diğer sorular ise şunlar:
AİHM’e hangi yılda kaç başvuru yapıldığına dair Bakanlığınızda bilgi mevcut mudur?
AİHM tarafından ülkemiz aleyhine verilen kararlara ait istatistiklere nasıl ulaşılabilir?
Bakanlığınızın, AİHM ihlal kararlarının önlenmesine yönelik ne gibi çalışmaları bulunmaktadır?
Çalışkan, önergesinde son olarak, Anayasa’nın 88. maddesinde yapılan değişiklikle kanun teklif etme yetkisinin milletvekillerine verildiğini hatırlatarak, Adalet Bakanlığı'nın bu konudaki çalışmalarını da sordu.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Hatay Milletvekili Doç. Dr. Necmettin Çalışkan'ın soru önergesini yanıtladı. Bakan Tunç yanıtladığı soru önergesinde; AİHM başvuruları, yargı bağımsızlığı ve Bakanlığın görevleri hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
YARGI BAĞIMSIZLIĞI VURGUSU
Bakan Tunç, öncelikle Anayasa'nın 9. ve 138. maddelerinde bulunarak yargı bağımsızlığının güçlendirildiğini vurguladı. Mahkemelerin bağımsız ve adil olduğunu, hiçbir organ, makam, merci veya kişinin, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremeyeceği, genelge gönderemeyeceği, tavsiye ve telkinde bulunamayacağı, kimsenin yargıya müdahale edemeyeceğini belirtti.
AİHM BAŞVURULARININ TAKİBİ
Adalet Bakanlığı'nın 2012 yılından bu yana AİHM'e yapılan başvurularda savunma işlevini üstlendiğini anlatan Tunç, Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuruları takip etmek, bu başvurulara ilişkin, ilgili tüm kurum ve kuruluşlardan her türlü bilgi, belge ve görüş istemek, savunmaları hazırlama görevinin İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı tarafından yürütüldüğünü ifade etti.
İSTATİSTİKİ VERİLER
Bakan Tunç, AİHM'e yapılan başvuruların yıllara göre kapsamlı olduğunu ancak AİHM tarafından yapılan bir istatistiki çalışma sonucunda öğrenilebileceğini belirtti. Türkiye aleyhine verilen AİHM kararlarına ilişkin istatistiklere Bakanlığımızın, İnsan Hakları Dairesi Başkanlığının "https://www.inhak.adalet.gov.tr" adresli İnternet sitesi üzerinden ulaşılabileceğini söyledi.
ADLİ SİCİL ve MEVZUAT ÇALIŞMALARI
Adalet Bakanlığının adli sicil kuralları ve mevzuat hazırlama görevlerine de değindi. Ayrıntılı istatistiki verilerin Bakanlıkta mevcut olduğu, ancak adalet hizmetleriyle ilgili araştırma ve mevzuat hazırlıklarının devam ettiğini ifade etti.
KANUN TEKLİF ETME YETKİSİ
Son olarak Bakan Tunç, 2017 yılında yapılan değişiklikle kanun tekliflerinin yetkisinin sadece milletvekillerine ait olduğunu hatırlattı.
